NÚI ĐÔI

                                          

 Vũ Cao (1922-2007)

tên thật là Vũ Hữu Chỉnh, sinh ngày 18 tháng 2 năm 1922, tại xã Liên Minh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.

Bảy năm về trước, em mười bảy 
Anh mới đôi mươi, trẻ nhất làng 
Xuân Dục, Đoài Đông hai cánh lúa 
Bữa thì em tới, bữa anh sang 

Lối ta đi giữa hai sườn núi 
Đôi ngọn nên làng gọi núi Đôi 
Em vẫn đùa anh: sao khéo thế 
Núi chồng núi vợ đứng song đôi! 

Bỗng cuối mùa chiêm quân giặc tới 
Ngõ chùa cháy đỏ những thân cau 
Mới ngỏ lời thôi, đành lỗi hẹn 
Đâu ngờ từ đó bặt tin nhau. 

Anh vào bộ đội, lên Đông Bắc 
Chiến đấu quên mình năm lại năm 
Mấy bận dân công về lại hỏi 
Ai người Xuân Dục, núi Đôi chăng? 

Anh nghĩ, quê ta giặc chiếm rồi 
Trăm nghìn căm uất bao giờ nguôi 
Mỗi tin súng nổ vành đai địch 
Sương trắng người đi lại nhớ người. 

Đồng đội có nhau thường nhắc nhở 
Trung du làng nước vẫn chờ trông 
Núi Đôi bốt dựng kề ba xóm 
Em vẫn đi về những bến sông? 

Náo nức bao nhiêu ngày trở lại 
Lệnh trên ngừng bắn, anh về xuôi 
Hành quân qua tắt đường sang huyện 
Anh ghé thăm nhà, thăm núi Đôi. 

Mới tới đầu ao, tin sét đánh 
Giặc giết em rồi, dưới gốc thông 
Giữa đêm bộ đội vây đồn Thửa 
Em sống trung thành, chết thuỷ chung! 

Anh ngước nhìn lên hai dốc núi 
Hàng thông bờ có con đường quen. 
Nắng lụi bỗng dưng mờ bóng khói 
Núi vẫn đôi mà anh mất em! 

Dân chợ Phù Linh ai cũng bảo: 
Em còn trẻ lắm, nhất làng trong; 
Mấy năm cô ấy làm du kích 
Không hiểu vì sao chẳng lấy chồng? 

Từ núi qua thôn, dường nghẽn lối 
Xuân Dục, Đoài Đông cỏ ngút đầy 
Sân biến thành ao, nhà đổ chái 
Ngổn ngang bờ bụi cánh dơi bay 

Cha mẹ đưa nhau về nhận đất 
Tóc bạc thương từ mỗi gốc cau 
Nứa gianh nửa mái lều che tạm 
Sương nắng khuây dần chuyện xót đau. 

Anh nghe có tiếng người qua chợ: 
Ta gắng: mùa sau lúa sẽ nhiều 
Ruộng thấm mồ hôi từng nhát cuốc 
Làng ta rồi đẹp biết bao nhiêu! 

Nhưng núi còn kia, anh vẫn nhớ. 
Oán thù còn đó, anh còn đây 
Ở đâu cô gái làng Xuân Dục 
Đã chết vì dân giữa đất này! 

Ai viết tên em thành liệt sĩ 
Bên những hàng bia trắng giữa đồng 
Nhớ nhau anh gọi em: đồng chí 
Một tấm lòng trong vạn tấm lòng. 

Anh đi bộ đội sao trên mũ 
Mãi mãi là sao sáng dẫn đường 
Em sẽ là hoa trên đỉnh núi 
Bốn mùa thơm mãi cánh hoa thơm.

                                               1956